Bekkenbodemproblematiek
Obstipatie, fecale incontinentie
De bekkenbodem bestaat uit de spieren en het bindweefsel die rondom de blaas, vagina, endeldarm en anus liggen. De bekkenbodemspieren spelen onder andere een belangrijke rol bij het poepen.
Als de bekkenbodem niet goed functioneert, kunnen er problemen ontstaan met poepen, zoals obstipatie of juist incontinentie voor ontlasting. Hiervoor kunt u terecht bij de MDL-arts. Er kunnen ook problemen optreden met plassen of met het hebben van seks. Hiervoor zal u naar een andere medisch specialist worden verwezen (uroloog of gynaecoloog).
Hoe ontstaat het?
De bekkenbodem kan te slap of juist te strak gespannen zijn. In beide gevallen functioneert de bekkenbodem niet goed.
Slappe bekkenbodemspieren bij vrouwen kunnen ontstaan tijdens een zwangerschap of bevalling. De bekkenbodem kan door een bevalling ook beschadigen.
Daarnaast speelt leeftijd een rol; de bekkenbodemspieren worden zwakker naarmate iemand ouder wordt. Door zwaar lichamelijk werk of overgewicht is de druk op de bekkenbodem hoger en ook dit kan de spieren doen verslappen.
Een te strak gespannen bekkenbodem noemen we een overactieve bekkenbodem. Hierbij spant iemand onbewust de bekkenbodemspieren te strak aan. Dit kan optreden bij mensen die onbewust of bewust de ontlasting ophouden (bijvoorbeeld mensen die graag thuis naar de wc willen of door hun beroep niet ieder moment naar de wc kunnen). Een overactieve bekkenbodem kan ook ontstaan als reactie op pijn, bijvoorbeeld na een nare seksuele ervaring. Soms speelt een psychische component, zoals stress of angst, een rol. Een overactieve bekkenbodem komt ook regelmatig voor bij mensen met het prikkelbaar darm syndroom. Maar regelmatig wordt de oorzaak van een overactieve bekkenbodem niet duidelijk.
Klachten
Te slappe bekkenbodemspieren kunnen leiden tot loze aandrang maar ook tot het niet (lang) kunnen ophouden van ontlasting of windjes of zelfs ongewenst verlies van ontlasting (faecale incontinentie).
Mensen met een te slappe bekkenbodem kunnen klagen over het gevoel van onvolledige lediging, ontlasten in meerdere keren achter elkaar, moeten persen zelfs bij zachte ontlasting, een zwelling aan de achterkant van de vagina (verzakking) of helpen met de vinger om te ledigen.
Een overactieve bekkenbodem kan leiden tot obstipatie en klachten van persen voor ontlasting en niet goed kunnen uitpoepen of loze aandrang.
Onderzoek(en)
De arts kan de bekkenbodem onderzoeken door te kijken naar de anus en de anus en de endeldarm te onderzoeken met een vinger (rectaal toucher). Hij/zij kan daarbij vragen of u bijvoorbeeld wilt hoesten of persen. Dit gebeurt tijdens het polikliniekbezoek in de onderzoekskamer.
De anus en de bekkenbodem kunnen daarnaast op verschillende manieren in beeld worden gebracht. De maag-darm-leverarts kan een inwendige echo maken, waarbij er een echo-apparaatje via de anus naar binnen wordt gebracht. Dit gebeurt op de endoscopie-afdeling (route 55).
Op de afdeling radiologie (route 77) kan er een defecogram gemaakt worden. Dit is een röntgenonderzoek waarbij de endeldarm met contrast wordt gevuld en er rontgenfoto’s worden gemaakt wanneer u dit contrast ‘uitpoept’. Op deze afdeling kan ook een MRI-scan van de bekkenbodem gemaakt worden. Dit gebeurt met magnetische straling.
Tot slot kan ook de druk van de anus gemeten worden door middel van een ballonnetje in de endeldarm. Dit onderzoek wordt verricht door een gespecialiseerd verpleegkundige en wordt uitgevoerd op de endoscopie-afdeling (route 55).
Mocht er toch een vermoeden zijn op een ziekte in de dikke darm als oorzaak van uw klachten, dan zal de maag-darm-leverarts een inwendig kijkonderzoek van de dikke darm met u bespreken, colonoscopie genoemd.
Behandelingen
Aangezien de bekkenbodem voor een groot deel bestaat uit spieren, kunt u deze trainen door middel van fysiotherapie. Een gespecialiseerd bekkenbodemfysiotherapeut kan u door middel van oefeningen helpen de bekkenbodem te verstevigen of juist beter te ontspannen. Soms doet de bekkenbodemfysiotherapeut hierbij ook inwendig anaal onderzoek.
Daarnaast zijn er veel verschillende medicijnen beschikbaar die de ontlasting dunner maken in geval van obstipatie of juist kunnen indikken in geval van diarree. De arts kan met u bespreken welke voor u geschikt zijn.
Heel soms is het nodig u te verwijzen naar de chirurg of de gynaecoloog voor een operatie.
Tips voor de patiënt
In het Medisch Centrum Leeuwarden kunnen mensen met complexe bekkenbodemproblematiek terecht bij het Bekkenbodem Expertise Centrum. Op deze gespecialiseerde polikliniek wordt u op één dagdeel gezien door de maag-darm-leverarts, gynaecoloog, uroloog, seksuoloog en de bekkenbodemfysiotherapeut. Overleg met uw huisarts of verwijzing naar het Bekkenbodem Expertise Centrum voor u zinvol is.