Huidkanker

Huidkanker is de meest voorkomende kankersoort in Nederland en is van alle kankersoorten nog steeds de snelst stijgende.

Er zijn een aantal verschillende soorten van huidkanker en voorstadia hiervan. Onderstaand vindt u een overzicht van de meest voorkomende soorten, in volgorde van ernst. Overmatige blootstelling aan UV-straling afkomstig van zon en/of zonnebank is de belangrijkste oorzaak van huidkanker en voorstadia hiervan. Ook speelt de gevoeligheid van de huid voor UV straling (het huidtype) een belangrijke rol. Iemand met een lichte huid (blond/rood haar en blauwe ogen) heeft meer kans op (voorstadia van) huidkanker dan iemand met een donkere huid en donker haar. Hoe ouder u bent, hoe meer kans u heeft op het krijgen van (voorstadia van) huidkanker.

Actinische keratose

Actinische keratosen zijn ruwe, rode plekjes op de huid die ontstaan door schade van zonlicht. Deze plekjes ontstaan op delen van het lichaam die vaak in de zon zijn geweest. Ze komen vooral voor in het gezicht en op de bovenkant van de handen. Het kan een begin zijn van huidkanker. Soms jeuken de plekjes wat of zijn ze wat gevoelig.

Morbus Bowen

Een ziekte van Bowen (andere namen morbus Bowen of plaveiselcelcarcinoom in situ) is een wat verder gevorderd stadium van een actinische keratose. Dit wordt nog steeds gezien als een voorstadium van huidkanker (plaveiselcelcarcinoom), echter omdat deze wat verder gevorderd is en de ziekte in zeldzame gevallen naar diepere lagen van de huid kan groeien, wordt het in principe altijd behandeld. Vaak zijn het ruwe, schilferende plekken, die langzaam groeien en jeuk- of pijnklachten kunnen geven.

Basaalcelcarcinoom

Het basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van huidkanker. Ongeveer 1 op de 6 Nederlanders krijgt een basaalcelcarcinoom in zijn of haar leven. Het begint in de bovenste laag van de huid en breidt zich vrijwel nooit uit naar andere delen in het lichaam. Het zijn rode of huidkleurige glanzende plekjes, waar na verloop van tijd een korstje of wondje in kan ontstaan. De plekjes groeien langzaam. Soms is er jeuk of zijn de plekjes wat gevoelig.

Plaveiselcelcarcinoom

Het plaveiselcelcarcinoom van de huid is een vorm van huidkanker die begint in de bovenste laag van de huid en zich soms kan uitbreiden naar andere delen van het lichaam. Het presenteert zich vaak met een huidkleurig of rood bultje, wat groeit, ruw aan kan voelen en niet uit zichzelf geneest. De plekken zijn vaak pijnlijk bij aanraking.

Melanoom

Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit pigmentcellen (melanocyten). Pigmentcellen komen vooral voor in de huid. In groepjes bij elkaar vormen zij een moedervlek. Er is sprake van een melanoom als een groep pigmentcellen is veranderd in kankercellen. In Nederland worden per jaar meer dan 7000 melanomen ontdekt. Het melanoom komt steeds vaker voor. Ontdekking en verwijdering van een melanoom is heel belangrijk. Als het melanoom is verwijderd, keert bij de meeste mensen de ziekte nooit terug. Bij een aantal mensen keert het melanoom wel terug en kan het zich verspreiden (uitzaaien). Er is een grotere kans dat het melanoom zich kan verspreiden in het lichaam, als het melanoom dikker is. Deze dikte van het melanoom (Breslow-dikte) wordt onder de microscoop gemeten. Een melanoom presenteert zich vaak als een nieuwe of bestaande veranderende moedervlek. Soms is er sprake van jeuk, pijn of bloeden.

Melanomen kunnen overal in de huid ontstaan. Waarom iemand een melanoom krijgt is niet heel duidelijk. Er is een grotere kans op het krijgen van een melanoom (risicofactoren) als:

  • Eén of meerdere familieleden een melanoom hebben gehad;
  • Je op jonge leeftijd vaak verbrand bent geweest;
  • Je veel onder de zonnebank bent geweest;
  • Je een lichte huid hebt met rood of lichtblond haar;
  • Je meer dan 5 ‘klinisch atypische’ moedervlekken hebt;
  • Je meer dan 100 moedervlekken hebt;
  • Je een aangeboren moedervlek (congenitale naevus) hebt van 20 cm of groter;
  • Je eerder een melanoom hebt gehad.

Voor uitgebreidere informatie omtrent deze aandoeningen kunt u de informatiefolders en pagina’s van de NVDV raadplegen via onderstaande links. Zie voor uitgebreidere informatie over melanoom de pagina melanoom.

Links

Aandoeningen