Allergie voor het gif van bij of wesp

Als u wordt gestoken door een bij of wesp zijn er verschillende reacties mogelijk. Vrijwel iedereen krijgt last van een meer of minder pijnlijke zwelling. Soms wordt zo’n zwelling in de loop van enkele uren tot een dag zeer groot. De zwelling kan zich dan bijvoorbeeld uitbreiden over de hele hand en/of onderarm. Dit wordt een grote lokale reactie genoemd. Deze reacties zijn vervelend maar niet gevaarlijk. Ook is er bij een volgende steek géén duidelijk verhoogde kans op een ernstigere (zogenoemde "systemische") reactie. Immunotherapie (desensibilisatiekuur) is dan ook niet nodig. U kunt het beste bij een heftige plaatselijke reactie de plek koelen, bijvoorbeeld met een ijspakking. Daarnaast kan de arts ontstekingsremmers (NSAID) voorschrijven en soms een prednisonkuur.

Als ernstige symptomen optreden spreekt men van een systemische of anafylactische reactie. We onderscheiden 4 graden waarbij graad 1 de minst ernstige en graad 4 de meest ernstige is.

Graad 1: jeuk, roodheid en/of galbulten over het hele lichaam, gevoel van onrust.

Graad 2: zwelling van lippen, ogen, oren, handen, voeten en/ of geslachtsdelen, misselijk, braken, buikpijn, diarree, licht in het hoofd, drukkend gevoel op de borst.

Graad 3: moeite met slikken, hese stem, onduidelijk praten, kortademig, piepen, gierende ademhaling.

Graad 4: lage bloeddruk, hartritmestoornissen, urine en/of ontlasting laten lopen, bewusteloos raken.

NB: mensen met een systemische allergische reactie moeten direct contact opnemen met hun huisarts of naar de spoedeisende hulp van een ziekenhuis gaan.

Immunotherapie

Heeft u een reactie na een insectensteek zoals bij graad 2, 3 of 4? Dan is immunotherapie (desensibilisatiekuur) de behandeling van eerste keuze. Hierbij krijgt u injecties met gezuiverd insectengif. Daardoor wordt u geleidelijk minder gevoelig voor het gif van bij of wesp. Deze injecties krijgt u eerst wekelijks, later eens per 6 weken. De totale kuur duurt minimaal 3 en maximaal 5 jaar.

Noodset

Heeft u een milde reactie na een insectensteek (graad 1)? Dan kan de behandeling verschillen. Het kan zijn dat u immunotherapie krijgt zoals hierboven beschreven of dat u een zogenaamde noodset krijgt. Welke behandeling u krijgt hangt onder andere af van de kans op herhaling van een steek. Een hovenier heeft bijvoorbeeld meer kans om gestoken te worden dan iemand die op kantoor werkt. Maar ook bijkomende ziektes en/of medicijngebruik bepalen welke behandeling de arts u aanbiedt. Samen met de behandelend arts bespreekt u wat voor u de beste behandeling is.

Een noodset is een medicijnset die bestaat uit 2 delen: een adrenaline noodpen en antihistaminetablet.

• Adrenaline noodpen: dit  is een voorgevulde injectiespuit, waarmee u zichzelf kunt behandelen bij een systemische reactie op een steek van een bij of wesp. Bekende merken zijn Epipen® en Jext®.  LET OP: als u de adrenaline noodpen heeft gebruikt, moet u ook direct een arts waarschuwen!
• Antihistamine tablet: deze werkt ook tegen allergische klachten maar werkt minder snel dan adrenaline en is voor acute situaties dus minder geschikt.
• Corticosteroïden: deze worden soms aan de noodset toegevoegd, bijvoorbeeld als iemand een reis maakt waarbij medische hulp niet snel voorhanden is. Corticosteroïden zijn stoffen die ontstekingen en overgevoeligheidsreacties verminderen.

Een steek van een bij of wesp is uiteraard nooit helemaal te voorkomen. U kunt wel een aantal maatregelen nemen om de kans op een steek zo klein mogelijk te maken:

• Niet buiten eten en/of drinken (barbecue, picknick); niet direct uit een blikje drinken. Er kan een insect in het blikje zitten.
• Niet op blote voeten lopen. Bijen houden van klaver en veel wespen leven in de grond.
• Niet tuinieren of fruit plukken.
• Fel gekleurde kleding trekt wespen aan. Vermijd dit.
• Niet buiten sporten, met name als de kleding veel huid onbedekt laat of als iemand gaat hijgen en dus de mond opent.
• Transpiratievocht trekt insecten aan.
• Niet in de buurt van een bijenkorf staan als honing wordt verzameld.
• Wespennesten laten verwijderen door de gemeente.
• Niet de ramen en deuren van de woning openzetten zonder horren.
• Gebruik insectenwerende spray of crème met een hoog percentage DEET als u naar buiten gaat.
• Vermijd snelle bewegingen als er een bij of wesp in de buurt is. Sla nooit naar een insect.
• Geen parfum dragen of u wassen met geparfumeerde producten in de zomermaanden.
• Sterk geurende wasmiddelen of wasverzachters kunt u ook beter niet gebruiken in de zomermaanden.

• Als de angel in de huid zit, deze er als het ware uit 'strijken'.
• Eventueel kunt u het gif er uitzuigen met een speciaal pompje dat te koop is bij de apotheek.
• De steekplaats koelen met bijv. een ijspakking.
• Bij zwelling kunt u antihistaminica tabletjes gebruiken of hormoonzalf smeren.
• Als de klachten van zwelling erg vervelend zijn, kan uw huisarts u eventueel  een prednisonkuur geven.
• NB: mensen met een systemische allergische reactie moeten direct contact opnemen met hun huisarts of naar de spoedeisende hulp van een ziekenhuis gaan.

Als u een allergische reactie na een insectensteek heeft gehad kunt u voor een behandeladvies en eventuele immunotherapie (desensibilisatie) een afspraak maken op de poli dermatologie.

Voor uitgebreidere informatie omtrent allergie voor het gif van bij of wesp verwijzen wij u naar onderstaande links. Ook over de bijbehorende behandeling vindt u hieronder meer informatie.