Werk en kanker, hoe doe je dat?

Steeds meer patiënten genezen van kanker of leven langere tijd. Daardoor wordt kanker steeds meer een chronische ziekte. Ongeveer 40% van de mensen met de diagnose kanker, is nog aan het werk. Werk betekent voor de meeste mensen een bron van plezier, voldoening, stabiliteit, zingeving en natuurlijk ook financiële zekerheid.

Werken met kanker is maatwerk. Door de ziekte kanker en de complexe behandelingen lukt het uitoefenen van het werk vaak (tijdelijk) niet of niet meer volledig. Factoren die herstel in het werk moeilijk maken zijn vaak klachten van vermoeidheid, lichamelijke beperkingen, angst en onzekerheid of problemen met concentratie en geheugen. Belangrijk is om te kijken naar wat wél kan. Dat is voor iedereen anders.

Herstel en werk
Hoe het herstel verloopt, is voor iedereen verschillend. Daardoor zijn er ook bij de terugkeer naar het werk geen standaard adviezen te geven. Het is belangrijk om al vóór de behandeling na te denken over werk, ook over werken tijdens de behandeling. Bespreek dit met uw arts en verpleegkundig consulent.
Bij ziekteverzuim door kanker is communicatie met uw leidinggevende en collega’s én bedrijfs- of verzekeringsartsen heel belangrijk. Dit zorgt ervoor dat het teruggaan naar het werk of het blijven werken zo goed mogelijk verloopt. Toch kan het in de praktijk best lastig zijn.  Bovendien krijgt u te maken met wet- en regelgeving.
Wat kunt u dan zelf doen? Op deze pagina's vindt u tips die u kunnen helpen. Lukt het daarmee niet dan kunt u contact opnemen met een ambassadeur van de patiëntenvereniging Leven met Kanker. De ambassadeur heeft zelf kanker gehad en het re-ïntegratieproces doorlopen. U kunt uw vragen en twijfels met hem/haar bespreken.

Voor veel mensen is de terugkeer naar het werk een mijlpaal in het herstelproces. Werk zorgt voor afleiding, het brengt opnieuw structuur en een gevoel van zekerheid in het dagelijkse leven. Werk geeft het gevoel weer mee te draaien in het gewone leven. Werk kan ook onderdeel zijn van het herstel.

Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op uw terugkeer naar het werk.

• Factoren die te maken hebben met de ziekte en de behandeling. Bijvoorbeeld klachten die tijdens en na de behandeling kunnen optreden zoals vermoeidheid, verminderde concentratie, pijn, lymfoedeem of problemen met het verwerken van de ziekte of de gevolgen ervan.
• Factoren die te maken hebben met het werk en de werkomgeving, zoals steun van uw werkgever en collega's, werkdruk, reisafstand, de mogelijkheid om het werk en de tijd zelf in te kunnen delen.
• Persoonlijke factoren , zoals leeftijd, opleidingsniveau, het hebben van een relatie of steun uit de omgeving.

Om de kans op een succesvolle terugkeer naar het werk zo groot mogelijk te maken, is het belangrijk dat er voldoende aandacht is voor deze factoren

Op het gebied van ziekte en behandeling

• Praat met uw arts en verpleegkundig consulent over uw werksituatie.
• Vraag naar gevolgen van de behandeling voor uw werk.
• Bespreek uw twijfels over werken tijdens de behandeling.
• Vraag wat u zelf kunt doen om aan het werk te blijven.
• Vraag  wat de arts of verpleegkundige voor u kan doen.
• Blijf werken aan uw conditie, zorg voor uw lichaam (innerlijk en uiterlijk).
• Vraag naar verwijsmogelijkheden in het ziekenhuis.

Op het gebied van werk en de werkomgeving

• Praat er over met uw leidinggevende.
• Probeer uw werkzaamheden af te ronden, voor u start met de behandeling. Dit geeft rust in het hoofd en voelt ook goed voor uw collega’s.
• Maak een plan van aanpak over terugkeer in het werk.
• Steun van collega’s: betrek of informeer uw collega’s bij uw proces.
• Vraag hulp waar u deze nodig heeft.
• Als het niet gaat: benoem wat er niet gaat, maak het bespreekbaar.
• Geef uw grenzen aan, anderen kunnen deze niet altijd goed inschatten.
• Laat u begeleiden door de bedrijfsarts.
• Houd contact met het werk door er naar toe te gaan, ook al is het maar voor een kopje koffie, of via de telefoon of e-mail. Dit hoort ook bij het herstel.
• Plezier in het werk helpt bij het herstel.

Vraag medewerking voor aanpassingen in het werk.

• Type werkzaamheden, (zit)houding, (repeterende) handelingen.
• Flexibiliteit bijvoorbeeld door het zelf kunnen indelen van uw werktijden en uren.
• (Tijdelijk) minder verantwoordelijk werk.
• Afgebakende werkzaamheden, zonder tijdsdruk of multitasking.
• Als reizen met de auto te veel energie vergt, probeer dan bijvoorbeeld de trein.
• Opbouw in het werk: eerst de frequentie en daarna het aantal uren.

Op het gebied van persoonlijke factoren

• Zoek steun vanuit uw omgeving.
• Een positieve inschatting van uw eigen mogelijkheden.
• Zorg voor een goede conditie, blijf voldoende in beweging.
• Zorg voor balans tussen inspanning en ontspanning.

Vermoeidheid is de belangrijkste oorzaak van verzuim op het werk. Wat kunt u hier aan doen?

• Bespreek uw klachten met uw behandelend arts of verpleegkundige. Vermoeidheid kan komen door bijwerkingen van de behandeling. Maar ook door bijvoorbeeld bloedarmoede, pijn of psychische klachten.
• Zorg voor een goede balans tussen belasting en belastbaarheid.
• Zorg voor een goede balans tussen werk en ontspanning.
• Zorg voor een zo goed mogelijke conditie, door in beweging te blijven, ook gedurende de behandeling.