IVF
In-vitrofertilisatie (IVF) is een vorm van kunstmatige bevruchting. Daarbij vindt de bevruchting van de eicel door de zaadcel niet in het lichaam van de vrouw, maar in het laboratorium plaats. Omdat dit in een glazen schaaltje gebeurt, wordt deze methode ook "in vitro" genoemd, wat "in glas" betekent.
Wanneer is een IVF behandeling zinvol?
IVF-behandeling is bijvoorbeeld een mogelijkheid
- bij afgesloten of ontbrekende eileiders
- bij verminderde spermakwaliteit,
- bij de aanwezigheid van (ernstige) endometriose
- wanneer er geen zwangerschap is opgetreden na meerdere IUI-behandelingen
- als er geen oorzaak wordt gevonden voor de onvruchtbaarheid (idiopathische subfertiliteit of onbegrepen onvruchtbaarheid)
Hoe verloopt een IVF-behandeling?
De kans op succes neemt bij een IVF-behandeling duidelijk toe wanneer er meerdere eicellen tegelijkertijd tot rijping kunnen worden gebracht. De uitrijping van meerdere eicellen wordt gestimuleerd door middel van een hormoonbehandeling.
Zodra de eicellen rijp zijn, neemt de arts ze met een naald onder echogeleiding uit de eierstokken weg. Deze ingreep wordt follikelpunctie genoemd. Een follikelpunctie duurt over het algemeen slechts enkele minuten. Tijdens deze ingreep krijgt u pijnstilling via een infuus. Door middel van deze pijnstilling is een follikelpunctie voor de meeste vrouwen goed te verdragen. Het vocht dat uit de eiblaasjes wordt weggezogen, bevat de eicellen. Dit wordt opgevangen in buisjes. Deze buisjes gaan in een warmhoudkoffer. Deze warmhoudkoffer wordt door de partner naar het laboratorium van het Isala Fertiliteitscentrum in Zwolle of het lab Voortplantingsgeneeskunde in het UMCG gebracht.
Na afloop van de punctie zal de partner zijn zaadcellen opvangen in het laboratorium waar hij ook het follikelvocht heeft gebracht. Hier worden de zaadcellen opgewerkt. Daarbij worden de beweeglijke van de onbeweeglijke en dode zaadcellen gescheiden.
In het laboratorium worden de opgewerkte zaadcellen met de eicellen samengebracht. Bij een IVF behandeling zullen de zaadcellen zelfstandig en zonder verdere ondersteuning de eicellen bevruchten. Op de dag na de follikelpunctie wordt gecontroleerd of de eicellen bevrucht zijn. De bevruchte eicellen ontwikkelen zich tot embryo's die drie dagen in een broedstoof worden bewaard.
Op de dag van de embryotransfer plaatst de arts onder echogeleide een embryo in de baarmoederholte. Dat doet de arts met behulp van een catheter (buisje) van zachte kunststof. De terugplaatsing van een embryo is pijnloos en duurt slechts enkele minuten. Het embryo kan zich nu in het baarmoederslijmvlies innestelen en zich daar verder ontwikkelen.
Uit een zwangerschapstest, die ongeveer twee weken na de ingreep wordt uitgevoerd, blijkt of de embryotransfer daadwerkelijk gelukt is.
Wat zijn de kansen op succes bij een IVF-behandeling?
De kans dat een vrouw door in-vitrofertilisatie zwanger wordt, is voornamelijk afhankelijk van haar leeftijd. Het zwangerschapspercentage is bij vrouwen van 30 jaar ongeveer 30-40% per embryotransfer, terwijl de kans op een zwangerschap voor vrouwen van 40 jaar ongeveer 10% is. Gemiddeld leidt hierdoor ongeveer een op de drie IVF-behandelingen tot een zwangerschap.
Kunnen de bevruchte eicellen niet worden teruggeplaatst, dan is het mogelijk ze in te vriezen (cryopreservatie ) voor gebruik op een later tijdstip. Voor de terugplaatsing van een ingevroren embryo hoeft de vrouw geen eicelpunctie te ondergaan en hoeft zij veel minder of soms geen hormonen te gebruiken.
Zijn er bij een IVF-behandeling risico's en bijwerkingen?
Zoals iedere medische ingreep brengt ook een IVF-behandeling bepaalde risico's met zich mee. Alle complicaties zijn zeldzaam, maar ze kunnen in individuele gevallen soms wel degelijk ernstig zijn. Zo kan de hormoonbehandeling soms bijwerkingen hebben, zoals moeheid, hoofdpijn, stemmingswisselingen en een opgeblazen gevoel. Het zogenoemde overstimulatiesyndroom is een bijwerking van een hormoonstimulatie die kan optreden nadat een follikelpunctie heeft plaatsgevonden. Daarbij kunnen bijvoorbeeld buikpijn, misselijkheid kortademigheid en/of gewichtstoename optreden.
Ten gevolge van een follikelpunctie kan er in zeldzame gevallen een (na)bloeding of infectie ontstaan. De arts die u behandelt, zal u uitgebreid informeren over de mogelijkheden en risico's van de behandeling, uitleg geven over het verloop ervan en de mogelijkheid van een meerlingzwangerschap bespreken.
Wordt de IVF-behandeling vergoed?
In Nederland valt de vergoeding van een IVF-behandeling binnen het basispakket. Vanuit het basispakket worden bij vrouwen tot de leeftijd van 43 jaar, 3 IVF-behandelingen vergoed. Een IVF- behandeling bestaat uit een hormoonstimulatie en een follikelpunctie en de terugplaatsing van alle embryo’s die ontstaan uit deze behandeling. Voor de verzekering telt de poging als er een follikelpunctie heeft plaatsgevonden (met of zonder terugplaatsing van embryo's). Als er geen eicellen worden gevonden bij een follikelpunctie, telt dit niet als een behandeling.