Urticaria (netelroos of galbulten)

Het begint met rode vlekjes die daarna kunnen overgaan in verdikte rode of bleke plekken. De huidafwijkingen kunnen samenvloeien tot grotere plekken. Een dergelijke plek noemen we een urtica of kwaddel. Het ziektebeeld in zijn geheel heet urticaria.

We spreken van acute urticaria als de periode waarin de urticaria optreedt in totaal niet langer dan 6 weken duurt. Dit is meestal het geval. Bij langer dan 6 weken, spreken we van chronische urticaria.

Bijna een kwart van de bevolking krijgt in de loop van zijn/haar leven urticaria. De aandoening komt voor bij zowel mannen als vrouwen en op alle leeftijden.

Bij het ontstaan van urticaria speelt histamine een belangrijke rol. Histamine ligt opgeslagen in bepaalde cellen (voornamelijk in de mestcel, een cel die deel uitmaakt van het immuunsysteem) in de huid. Histamine wordt uit deze cellen vrijgemaakt onder invloed van prikkels van uiteenlopende aard. Door het vrijkomen van histamine verwijden bloedvaten zich, waardoor de huid een rode kleur krijgt. Bovendien veroorzaakt histamine een toegenomen doorlaatbaarheid van vocht door de wanden van de bloedvaten, waardoor vochtophoping ontstaat in de huid. Ook veroorzaakt histamine jeuk.

De prikkels die histamine kunnen vrijmaken, kunnen ingedeeld worden in de volgende groepen:

• Fysische prikkels (lichamelijke inspanning, plaatselijke druk op de huid, koude, warmte, zonlicht, water, trillingen): deze urticaria worden induceerbare urticaria genoemd;
• Geneesmiddelen (vooral pijnstillers en antibiotica);
• Acute en chronische infecties (met name door virussen en parasieten);
• Voedingsmiddelen (bijvoorbeeld pinda, noten, schaal- en schelpdieren en fruit);
• Voedseltoevoegingen (kleurstoffen, conserveringsmiddelen en smaakversterkers);
• Insectensteken en beten (vlooien, mijten, luizen, muggen, wespen);
• Ingeademde producten (schimmelsporen, dierlijke huidschilfers);
• Contactallergieën;
• Interne ziekten.

Soms zijn meerdere prikkels tegelijkertijd aanwezig. Ook kunnen sommige prikkels reeds bestaande urticaria verergeren, zoals fysische prikkels en pijnstillers. Bij chronische urticaria kan bij de meeste (60-90%) van de patiënten geen oorzaak gevonden worden. Men spreekt dan van ‘chronische spontane urticaria’. Hoewel geen duidelijke erfelijke aanleg bestaat, komt urticaria in bepaalde families vaker voor. Dit geldt vooral bij bepaalde vormen van urticaria, zoals koude urticaria en zonlicht urticaria.

Voor uitgebreidere informatie omtrent deze aandoening kunt u de informatiefolder en pagina van de NVDV raadplegen.