Voeding en herstel

Kanker en de behandeling ervan hebben vaak een forse aanslag op uw lichaam. Dat gaat vaak gepaard met verlies van spieren en weer­stand. Spierverlies treedt zowel op bij de mensen die (ongewenst) afvallen als bij degenen die (ongewenst) aankomen. Voeding en beweging spelen hier een belangrijke rol in. U kunt bijvoorbeeld merken dat u sneller moe bent en/of dat uw conditie minder is geworden.

Herstel heeft tijd nodig. Bewegen of sporten kan helpen om de spieren weer op te bouwen en om uw conditie te verbeteren. Uw voeding moet daarvoor voldoende voedingsstoffen leveren. Voor de opbouw van spieren is voldoende eiwit nodig. Melk en zuivelproducten (zoals vla, (drink)yoghurt en pap), kaas, noten, vlees, vis, kip, ei en vegetarische vleesvervangers leveren veel eiwit. Probeer daarom van deze producten in elk geval dagelijks de aanbevolen hoeveelheden te gebruiken.

U heeft om te herstellen niet meer eten en drinken nodig dan normaal. U krijgt voldoende vitamines en mineralen binnen als u dagelijks de aanbevolen hoeveel­heden voedingsmiddelen gebruikt. Kijk voor meer informatie op de website van het Voedingscentrum. Wanneer het u niet lukt om het advies van de “Schijf van 5”  op te volgen kunnen er vitamine- en mineralentekorten ontstaan. Het kan dan goed zijn om een vitamine- en mineralentablet te gaan gebruiken. Overleg altijd uw (huis)arts of diëtist over de dosering van vitamines of mineralentabletten , zodat u niet de aanbevolen dosering overschrijdt.  

Na herstel van kanker kan er een verhoogde kans op botontkalking (osteoporose) zijn. Voldoende calcium en vitamine D in de voeding beperken die kans. Gebruik daarom dagelijks 4 tot 5 maal een zuivelproduct, zoals (karne-)melk, kaas, yoghurt. Zoals in de Schijf van Vijf vermeld staat is extra vitamine D is zinvol voor vrouwen vanaf 50 jaar en mannen vanaf 70 jaar. Hieronder vindt u meer informatie over osteoporose.

Ongewenste gewichtstoename

Het komt regelmatig voor dat mensen ongewenst aankomen tijdens de behandeling en/of daarna. Soms gaat het om een paar kilo, maar een gewichtstoename van meer dan 10 kilo is geen uitzondering. De precieze oorzaak van ongewenste stijging van het gewicht en de vorming van vetweefsel is niet helemaal duidelijk.  Naast voeding en te weinig beweging kunnen ook een aantal andere factoren invloed hebben op gewichtstoename. Bijvoorbeeld de soort kanker en de behandeling (bijvoorbeeld chemotherapie), het (vervroegd) in de overgang komen, een tragere verbranding en bepaalde medicijnen.

Het is geen goed idee om strenge vermageringsdiëten te volgen om gewicht kwijt te raken. Beter is het om geleidelijk af te vallen, maximaal 1 kg. per maand.  Probeer u te houden aan de aanbevelingen uit de richtlijnen van het voedingscentrum – Gezond eten volgens de schijf van vijf –

Wat kunt u zelf doen

  • Kijk op:  Heb ik een gezond gewicht  om te kijken hoeveel u zou mogen wegen
  • Weeg u wekelijks en noteer dit
  • Als u zwaarder wordt probeer dan meer te bewegen/sporten en schrap de tussendoortjes.  Gebruik de tips van het voedingscentrum
  • Als dit niet helpt of u bent te zwaar: overleg met uw huisarts over een verwijzing naar een diëtist.

Besef dat met een gezond gewicht uw prognose ook beter is.

Ongewenste gewichtsafname

Als u ongewenst bent afgevallen ( bijvoorbeeld meer dan 3 kilo binnen een maand)  is dat een reden om extra aandacht aan uw voeding te geven en meer te letten op eiwitrijke producten .  Probeer dagelijks de aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen te eten.  Enkele tips:

  • Verdeel uw voeding over de hele dag; eet elke twee uren iets, bij voorkeur een eiwitrijk product
  • Gebruik volle zuivelproducten in plaats van halfvolle / magere / light producten
  • Overleg met uw (huis-) arts over een verwijzing naar een diëtist.

Algemene tips

U wilt graag voorkomen dat de kanker terugkeert en vraagt zich misschien af of voeding hierbij een rol kan spelen. Al tientallen jaren wordt er wereldwijd onderzoek gedaan naar het verband tussen voeding en het ontstaan van kanker. Aanbevelingen van het  Wereld Kanker Onderzoek Fonds 2018 zijn:

  • Kook zoveel mogelijk zelf met verse producten.
  • Eet zo min mogelijk fastfood en ander bewerkt voedsel waar veel vet, zetmeel of suiker in zit ( zoals pizza, cake, gebak, koek, witbrood, snoep)
  • Eet veel volkorenproducten, groente fruit en peulvruchten; beperk het eten van rood en bewerkt vlees
  • Gebruik geen/ weinig alcohol (1 tot 1,5 glas per dag en niet elke dag)
  • Gebruik zo weinig mogelijk dranken met toegevoegde suikers.

Overige adviezen zijn:

  • Gebruik geen voedingssupplementen om kanker te voorkomen
  • Zorg voor een gezond gewicht
  • Neem dagelijks beweging: minimaal een half uur per dag wandelen, fietsen, zo’n 5 dagen per week). Om af te vallen wordt minimaal vijf keer een uur beweging aanbevolen
  • Rook niet
  • Stel uw huid niet te veel bloot aan zonlicht.