Vermoeidheid na de behandeling van kanker
Vermoeidheidsklachten na de behandeling van kanker zijn vaak moeilijk te begrijpen: juist als de behandeling is afgelopen slaat de vermoeidheid toe. In deze periode, waarin er tijd zou moeten zijn voor herstel en verwerking, ervaren veel mensen vermoeidheid. Bijna 70% van de (ex-) patiënten heeft vermoeidheidsklachten. Deze vermoeidheid verschilt van ‘gewoon’ moe zijn. Moeheid na een slechte nacht of na een intensieve periode op het werk of een sportprestatie is vaak weer over na een paar dagen en een goede nachtrust. Bij vermoeidheid na de behandeling voor kanker ervaren mensen vaak een gevoel van uitputting, afgemat zijn, helemaal leeg zijn, een lichaam van lood hebben. Er is geen relatie met inspanning vooraf. Het gaat niet over na een goede nachtrust. En het komt uit het niets op de vreemdste momenten.
Verschijnselen
Dit gevoel van extreme vermoeidheid kan zich op verschillende manieren uiten. Hieronder staan voorbeelden. U heeft het gevoel extra energie nodig te hebben om uw dagelijkse taken te kunnen uitvoeren, uw lichamelijke klachten nemen toe, u bent labiel en snel geïrriteerd, u kunt zich moeilijk concentreren, uw prestatievermogen is verminderd, u voelt zich lusteloos, uw slaap is verstoord, u hebt weinig belangstelling voor uw omgeving en/of bent in uzelf gekeerd, u hebt minder zin in seks, u hebt problemen met uw coördinatie: u bent bijvoorbeeld onhandig, struikelt nogal eens of laat dingen uit uw handen vallen.
Oorzaken
Vermoeidheid lang na de behandeling komt bij veel soorten kanker en bij alle leeftijden voor. Hoe langer de behandeling duurt, hoe meer kans op latere vermoeidheid. Mensen die alleen een operatie hebben gehad hebben vaak minder kans op vermoeidheid later. Medicijnen als antibiotica en pijnstillers kunnen vermoeidheid geven. De diagnose kanker en de behandeling van kanker hebben ook invloed op uw denken, emoties en gedrag. Dit is een normale reactie op een abnormale situatie, die wel veel energie vraagt. Spanningen, angst, piekeren kunnen ook veel energie vragen.
Wat kunt u zelf doen
Uit de praktijk blijkt dat na een langdurige behandelingsperiode meestal een langdurige periode van herstel nodig is. Het is dan ook belangrijk, dat u zich hiervoor voldoende tijd gunt. Wees u er van bewust dat de vermoeidheid die u voelt niet altijd een relatie heeft met wat u kunt. Deze vermoeidheid verbetert niet met rust, maar met gedoseerde inspanning. Hieronder volgen een aantal tips:
- Maak keuzes: bijvoorbeeld als ik naar dat feestje ga, kan ik morgen niet bij het afzwemmen van mijn kleindochter zijn
- Doe eerst de leuke dingen en daarna de verplichte dingen
- Bedenk wat het meest belangrijk voor u is
- Leer de vermoeidheid te accepteren. Als u zich er tegen verzet verbruikt u extra energie
- Accepteer het verschil tussen wat u wilt en wat u kunt. U kunt vaak meer dan u voelt
- Help u zelf met gedachten als: ooit wordt het weer beter
- Probeer uw lichaam te vertrouwen, hoe moeilijk dat ook is. Denk niet bij elk pijntje of vreemd gevoel dat uw ziekte terug is
- Maak onderscheid tussen moe zijn en geen zin hebben
- Zorg voor een regelmatig slaap-waakritme. Als u voordat u kanker had ’s middags niet ging rusten, doe dat dan na de behandeling ook niet
- Zorg voor een goede verdeling van activiteiten en rustmomenten. Verdeel taken over de week, wissel gemakkelijke en moeilijke taken af
- Probeer optimistisch te blijven
- Probeer dingen uit. Ervaar wat er gebeurt als u gaat wandelen als u moe bent
- Haal de pieken uit uw activiteiten
- Doe meer aan lichaamsbeweging. Dit zorgt voor een gezond lichaamsgewicht, een betere stemming, betere spijsvertering, beter herstel van opbouw van spieren
- Zorg voor gezonde voeding
- Weet dat vermoeidheid die u voelt niet altijd een relatie heeft met wat u kunt. Rust helpt dan niet, maar wel gedoseerd inspannen. U kunt vaak meer dan u voelt
- Download de (gratis) app Untire
- Zoek hulp als het niet verbetert.