Onderzoek

De onderzoeken kunnen op één dag plaatsvinden. Deze onderzoeken bestaan uit een lichamelijk onderzoek, een mammografie en/of echografie en een eventuele punctie. Dit kan vrij intensief zijn. Een bezoek aan de mammapoli duurt een dagdeel. Het kan ook emotioneel zwaar zijn, vooral als de uitslag niet goed is. We raden u daarom aan een bekende mee te nemen ter ondersteuning.

Lichamelijk onderzoek

U zult tijdens het eerste bezoek een gesprek hebben met een mammachirurg, verpleegkundig specialist of een arts-assistent op de afdeling Radiologie. Vervolgens zal hij/zij uw borsten en oksels zorgvuldig bekijken en bevoelen. Daarna worden er op de afdeling radiolgoie foto’s van de borsten gemaakt, eventueel aangevuld met een echografie van de borst(en) en een eventuele punctie/biopsie. Na de onderzoeken komt u terug bij de desbetreffende chirurg, verpleegkundig specialist of arts-assistent. Hij/zij bespreekt de uitslag van de foto’s en de eventuele echografie en bepaalt met u wat er verder moet gebeuren.

Mammografie

Het röntgenonderzoek van de borsten heet een mammografie. Op deze digitale borstfoto’s zijn heel kleine veranderingen al te zien. Soms zelfs als ze nog niet voelbaar zijn. Bij een mammografie worden er altijd foto’s gemaakt van de plaats van de afwijking. Om scherpe foto’s te krijgen wordt de borst tussen twee platen plat gedrukt. Dit kan vervelend en pijnlijk zijn. Vaak wordt aansluitend een echografie gemaakt. Voor een mammografie is het van belang géén zalf, bodylotion of talkpoeder te gebruiken op uw borsten. Gebruik hiervan vermindert de kwaliteit van de foto’s. Lees meer over een mammografie op kanker.nl (u vindt daar ook een film over het onderzoek).

Echografie

Bij een echografie wordt met geluidsgolven een afbeelding van de borsten gemaakt. Een echografie levert nadere informatie op over de verschillende weefsels in de borst. Zo kan een radioloog bijvoorbeeld een cyste onderscheiden van een andere knobbel. Tijdens het onderzoek ligt u op een onderzoekstafel. Nadat op uw huid een gelei is aangebracht, wordt daarover een klein apparaat bewogen dat geluidsgolven uitzendt. De afbeeldingen op het beeldscherm kunnen op foto’s worden vastgelegd. Dit onderzoek is pijnloos.

Een echografie wordt vooral gedaan als de radioloog of mammachirurg, verpleegkundig specialist of een arts-assistent meer wil weten over een bepaalde plek in uw borst waarover de mammografie of het lichamelijk onderzoek geen uitsluitsel geeft. Bijvoorbeeld bij een voelbare knobbel die op de borstfoto niet te zien is, of bij een moeilijk te beoordelen foto.

Bij vrouwen jonger dan 30 jaar of zwangere vrouwen met een afwijking in de borst doet de mammachirurg/ verpleegkundig specialist/ arts-assistent bij voorkeur in eerste instantie alleen een echografie. Het borstklierweefsel heeft dan namelijk nog een dichte structuur, waardoor een borstfoto moeilijk te beoordelen is.

Lees meer over een echografie bij onderzoek naar borstkanker op kanker.nl

MR (Magnetic Resonance Imaging)

Een MRI is een onderzoek waarbij afbeeldingen worden gemaakt van de borsten met behulp van magnetische velden. In de MRI-ruimte komt u op de buik op tafel te liggen, waarbij de borsten in een meetapparaat komen. Uw hoofd zal met het gezicht naar beneden liggen op een speciaal kussentje, zodat u ruimte over houdt om vrij te ademen. Tijdens het maken van de foto’s hoort u steeds een sterk kloppend of brommend geluid. Een MRI van de borsten kan gemaakt worden als de mammografie en de echografie onvoldoende informatie hebben gegeven over (de afwijkingen in) de borsten. Lees meer over een MRI bij onderzoek naar borstkanker op kanker.nl

PET/CT scan

De PET/CT is een combinatietoestel waarnee de (suiker)stofwisseling en ook de anatomie van het lichaam in beeld worden gebracht. Een PET/CT-onderzoek vindt plaats op de afdeling nucleaire geneeskunde. Hierbij krijgt de patiënt een radioactieve stof toegediend via een infuus. De radioactieve stof hoopt zich op op plekken met een afwijkende celstofwisseling. Kankercellen bijvoorbeeld gebruiken meer suiker kan gezonde cellen. Wanneer er veel kankercellen bij elkaar zitten en een tumor hebben gevormd, geeft dit een lichte plek op het beeld. Een PET/CT-onderzoek bestaat eigenlijk uit twee onderdelen: een PET-scan en een CT-scan. De PET-scan maakt de tumoren zichtbaar. De CT-scan zorgt ervoor dat goed bekeken kan worden wáár deze tumoren precies zitten in het lichaam.

Punctie

Bij een punctie worden weefselcellen of vocht opgezogen met een dunne, holle naald. Het opgezogen materiaal wordt onder een microscoop onderzocht. Dit geeft duidelijkheid of de cellen goed- of kwaadaardig zijn. Een cyste (holte gevuld met vocht) kan met een punctie worden leeggezogen. De afwijking is dan meteen behandeld.Een verdoving is hiervoor niet nodig. Nadien kan er een blauwe plek ontstaan in de borst. Bij een cyste wordt het vocht soms opgestuurd voor cytologisch onderzoek. Na ongeveer 48 uur stuurt de patholoog de uitslag van de punctie naar de mammachirurg/verpleegkundig specialist/arts-assistent. Daarom krijgt u een afspraak mee voor een gesprek waarin de uitslag met u wordt besproken.

Biopsie

Bij het nemen van een biopt wordt onder plaatselijke verdoving met een naald enkele stukjes weefsel uit de afwijking gehaald. Deze worden vervolgens onderzocht op aanwezigheid van kwaadaardig weefsel. Dit onderzoek gebeurt met behulp van de echografie als de afwijking hiermee zichtbaar is. Dit onderzoek duur ongeveer 20 minuten. Wanneer de afwijking niet echografisch zichtbaar is dan zal de afwijking aangeprikt worden met behulp van het mammografieapparaat (stereotactische punctie). Het kan een paar dagen duren voordat u terecht kunt voor een stereotactische punctie. Dit onderzoek duurt ongeveer 45 minuten. Nadien kan er een blauwe plek ontstaan in de borst ten gevolge van de punctie. Na ongeveer 72 uur stuurt de patholoog de uitslag van het biopt naar de mammachirurg/ verpleegkundig specialist/ arts-assistent. Daarom krijgt u een afspraak mee om de uitslag te kunnen bespreken.

Het is verstandig om van tevoren aan te geven indien u bloedverdunnende medicijnen gebruikt!

Lees meer over een biopsie bij onderzoek naar borstkanker op kanker.nl

Zelfonderzoek

Bij kanker is de kans op overleving het grootst als de ziekte zo vroeg mogelijk wordt ontdekt. Dat geldt ook voor borstkanker. Kennis van de eigen borsten kan daarbij helpen. Borstzelfonderzoek is een manier om die kennis te vergroten. Wanneer u maandelijks zelf uw borsten onderzoekt, raakt u vertrouwd met hoe zij aanvoelen en (her)kent u verschillende bobbelige plekken. Zo weet u wat bij u normaal is. Treedt er een verandering op, dan merkt u deze mogelijk makkelijker op. Bovendien kunt u de verandering ook duidelijker aan uw huisarts omschrijven.

Bevolkingsonderzoek op borstkanker

Om de kans op vroege ontdekking van borstkanker te vergroten, kunnen vrouwen in Nederland deelnemen aan het bevolkingsonderzoek (screening) naar borstkanker. Het bevokingsonderzoek heeft als doel om de sterfte aan borstkanker te verlagen. Alle vrouwen van 50 tot en met 75 jaar krijgen elke twee jaar een schriftelijke uitnodiging. Deelname aan het bevolkingsonderzoek is gratis en geheel vrijwillig. Bij dit bevolkingsonderzoek worden röntgenfoto’s gemaakt van de borsten (mammografie) om afwijkingen op te sporen die op borstkanker kunnen duiden. Vaak zijn deze afwijkingen nog niet voelbaar. De uitslag van het onderzoek wordt binnen twee weken naar u thuis gestuurd. Als de röntgenfoto een afwijking laat zien (dit kan zowel een goedaardige als een kwaadaardige afwijking zijn), krijgt u het verzoek contact op te nemen met uw huisarts. Hij/zij heeft intussen ook de uitslag ontvangen en kan u meer informatie geven en doorverwijzen naar de mammapoli.

Meer informatie over het bevolkingsonderzoek op borstkanker is te vinden op de websites van het RIVM en Bevolkingsonderzoek Nederland.