Alvleeskliercyste

Een cyste van de alvleesklier is een met vocht gevulde holte in of nabij de alvleesklier. Soms is er sprake van meerdere cysten. Door de stijgende levensverwachting en het sterk toegenomen gebruik van beeldvormende onderzoeken worden cysten van de alvleesklier steeds vaker per toeval ontdekt. Het merendeel van deze cysten is onschuldig. Een klein deel kan echter kwaadaardig zijn of worden in de loop der tijd.

Hoe ontstaat het?
Alvleeskliercysten kunnen ontstaan door een acute of chronische ontsteking van de alvleesklier of 'spontaan'. Als de cyste spontaan ontstaat, is er een bepaald risico dat de cyste kwaadaardig is of wordt.

Klachten
Of een cyste tot klachten leidt, hangt af van o.a. de grootte, plaats in de alvleesklier en het soort cyste. 
Klachten die kunnen voorkomen bij patiënten met een cyste van de alvleesklier:

  • pijn boven in de buik / maagstreek
  • vol gevoel boven in de buik, soms met misselijkheid en/of braken
  • koorts
  • geelzucht

Als alvleeskliercysten de functie van de alvleesklier aantasten dan kan dat leiden tot suikerziekte of vetdiarree met gewichtsverlies.

Onderzoek
De volgende onderzoeken kunnen worden verricht om een cyste van de alvleesklier vast te stellen en te bepalen wat voor soort cyste het is. Met name het onderscheid tussen slijmvormende en niet-slijmvormende cyste is van belang voor de behandeling en eventuele periodieke controle.

  • Bloedonderzoek
  • Beeldvormend onderzoek: echo, CT-scan of MRI-scan
  • Endo-echografie met of zonder punctie (afname van vocht en weefsel)

Behandelingen
Of behandeling noodzakelijk is, hangt af van de aard van de cyste, klachten en de grootte.
Kleine niet-kwaadaardige cysten zonder klachten behoeven geen behandeling. Afhankelijk van de soort cyste is eventueel  periodieke controle nodig.

  • Endoscopische drainage van de (pseudo)cyste
    Grote cystes die tot klachten leiden en ontstaan zijn na een alvleesklierontsteking, kunnen worden behandeld door het vocht uit de cyste te laten aflopen. Middels een endo-echografie (echografie vanuit de maag of dunne darm) wordt er een verbinding gemaakt tussen de cyste en de maag of dunne darm, zodat het vocht vanuit de cyste naar de maag of dunne darm kan stromen. De cyste verdwijnt uiteindelijk.
  • Operatie
    Als endoscopische behandeling niet mogelijk is, of als een cyste kwaardaardig is, kan een operatie nodig zijn.

Referenties

  • Myrte Gorris et al. Neoplastische cysten van het pancreas. Een klinisch dilemma. NTVG 2021
  • European Study Group on Cystic Tumours of the Pancreas. European evidence-based guidelines on pancreatic cystic neoplasms. Gut 2018
Aandoeningen