Radiologie start met AI

Veyelung is een tool die beelden van CT-scans beoordeelt, volumes detecteert en kwantificeert. De AI-tool is gemaakt door het Nederlandse bedrijf Aidence. Een paar ziekenhuizen in Nederland werken al met Veyelung. Met goede resultaten. Maar voor het MCL is het een primeur. “Er loopt in het MCL al een aantal AI-projecten, maar dit is het eerste project dat zich specifiek op de patiëntenzorg richt”, aldus projectleider Martijn Roosenburg. “We zijn een tijdje bezig geweest om alles goed te regelen. Gegevensbescherming is heel belangrijk. Dat moeten we netjes borgen. Daarnaast moesten we bepalen voor welke patiëntengroep we deze toepassing gebruiken. Dus wat willen we precies met deze tool en hoe richten we dat het beste in? De benodigde software moest ook gevalideerd worden en het moet precies doen wat we willen. Daarnaast is het belangrijk om de mensen die ermee gaan werken, goed te trainen. Dat zijn niet alleen de radiologen, maar ook de longartsen, Die nemen beslissingen voor de patiënt over behandeling en follow up op basis van de informatie die Veyelung samen met de radiologen ophaalt.”

De afdeling radiologie zet Veyelung in als pilot bij patiënten die gescand en vervolgd worden voor het hebben van een of meerdere longnodules. Dat is een groep van zo’n 300 tot 400 patiënten per jaar. Radioloog Ivo van den Elskamp: “Beginnende longtumoren wordt op scans zichtbaar als kleine bolletjes, of nodules. Op scans zijn longen zwart en die bolletjes wit. Dat contrast is groot. Om te weten of het kanker is, worden bij deze patiënten op meerdere momenten CT-scans gemaakt. Er zijn namelijk meer zaken in de longen zichtbaar als kleine bolletjes. Bijvoorbeeld sarcoïdose. Ook na een infectie blijven er bolletjes zichtbaar. Maar die bolletjes groeien niet. Om te weten wat voor bolletjes het zijn, is dus follow-up onderzoek nodig. Na een paar maanden maak je dan weer een scan en kijk je of die bolletjes groeien. Zo vis je de tumoren eruit.”

Dat detecteren van die bolletjes deden de radiologen door met het blote oog alle CT-scans na te kijken. Van den Elskamp: “CT-onderzoek levert een stapel beelden op van telkens een ander ‘plakje’ van de longen. Wij controleren plakje voor plakje en dat duurt wel even. Maar met deze software van Veyelung gaat het automatisch en ook veel sneller. Wij slaan CT-beelden op in ons eigen PACS-systeem, ons beeldarchief. Van daaruit sturen we de beelden naar Aidence. Aidence analyseert de scan met hun AI-software en stuurt de beelden terug naar ons archief met een soort overlay waarop de nodules duidelijk gemarkeerd zijn. We zien direct waar de bolletjes zitten.”

Het lijkt heel efficiënt, maar hoe weet je of alles feilloos werkt? Van den Elskamp is voorzichtig. “We varen er niet direct blind op. Veyelung moet zijn meerwaarde bewijzen. Voorlopig kijken we eerst alle scans na en checken we wat Aidence ervan gezegd heeft. Zien zij alle nodules? En zien zij nodules die wij wellicht makkelijk zouden kunnen missen? Soms is het erg moeilijk om kleine nodules te detecteren, zeker als ze bijvoorbeeld achter vaatjes verscholen liggen. Als deze software die nodules niet mist, is dat een groot voordeel. Als dat goed gaat, kan het zijn dat ik me sneller baseer op de door Veyelung geanalyseerde scans.”

Een ander voordeel van Veyelung is dat het ook de groei van nodules berekent. “Als een nodule heel subtiel in grootte toeneemt, is dat soms moeilijk met het oog of met een lengtemeting waar te nemen”, zegt Van den Elskamp: “Veyelung meet niet de lengte, maar het volume van de nodule en kan daarmee veel nauwkeuriger zeggen of een nodule in de tijd groeit. Dan hebben ook de longartsen veel minder tijd nodig om hun diagnose te kunnen stellen.” Van Veyelung verwachten Van den Elskamp en Roosenburg dus op termijn efficiency-voordelen en wellicht verbetert ook de kwaliteit van de diagnostiek. “Maar veyelung bepaalt niet of een nodule kanker is. Die interpretatie van de gegevens blijft een taak van de specialisten.”

Artificial Intelligence in de patiëntenzorg komt er onherroepelijk aan, denkt Van den Elskamp. “Het gaat langzaam, maar het wordt steeds meer mainstream. Je wilt vertrouwd raken met de mogelijkheden van Artificial Intelligence. We hebben het gevoel dat we op die trein willen stappen.” Roosenburg: “Dit is het eerste project als toepassing in de directe patiëntenzorg. Het helpt om inzicht te krijgen in hoe we als ziekenhuis in de toekomst AI willen gebruiken. En hoe vindt het zorgpersoneel dat? Dit systeem, onze ervaringen ermee en wat de radiologen ervan zeggen, bepaalt mede ons standpunt als topklinisch ziekenhuis over de eventuele toepassingen van AI in onze patiëntenzorg.”

Bekijk meer verhalen over afdelingen, mensen, zorg, keuzes, meedoen en geluk op deze pagina.

MCL is een topklinisch opleidingsziekenhuis en behoort sinds 2003 tot de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Dit betekent dat ons ziekenhuis voldoet aan verschillende eisen die voornamelijk te maken hebben met de kwaliteit van het onderwijs, (medische) opleidingen en wetenschappelijk onderzoek. Het lidmaatschap betekent een erkenning voor de energie die het MCL heeft gestoken in de specialistische opleidingen. De vereniging STZ bestaat uit zesentwintig grote opleidingsziekenhuizen in Nederland die hooggespecialiseerde medische zorg verlenen, wetenschappelijk onderzoek doen en vele artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals opleiden. Meer weten? Zie deze pagina.