Reumatoide artritis

Bij reumatoïde artritis (RA) hebt u last van ontstoken gewrichten. Vooral de gewrichten van de handen en voeten, knieën, polsen en enkels ontsteken. De gewrichten doen pijn, zijn gezwollen en voelen stijf aan. Soms hebt u een tijd veel pijn, dan weer weinig. Op den duur kunnen gewrichten beschadigd raken aan kraakbeen (versmalling gewrichtsspleet) en bot (erosies). Daardoor krijgt u problemen met bewegen.

De aanwezigheid van reumafactoren in het bloed is meestal een aanwijzing voor een progressief verloop. Naast ontstoken gewrichten heeft men bij RA vaak last van klachten als ochtendstijfheid, koorts, vermoeidheid en gewichtsverlies.

RA is een auto-immuunziekte. Hoe de ziekte precies ontstaat is onbekend.RA is niet erfelijk. Wel kunt u aanleg hebben voor deze ziekte. In bepaalde families komt RA vaker voor.De meeste mensen die reumatoïde artritis krijgen, zijn tussen de dertig en zestig jaar. Meer vrouwen dan mannen hebben deze ziekte.

Om vast te stellen of u reumatoïde artritis (RA) hebt, vraagt de huisarts eerst naar uw klachten en hoe de klachten begonnen zijn. Daarna onderzoekt de arts u. Ze kijkt of uw gewrichten gezwollen zijn en laat uw bloed onderzoeken.

Voor het bloedonderzoek neemt de huisarts wat bloed bij u af. Dit bloed laat zij onderzoeken in een laboratorium. De laborant meet hoe snel de rode bloedlichaampjes naar de bodem van een speciaal buisje zakken (bloedbezinking). Bij mensen met RA gaat dit vaak sneller. De laborant controleert uw bloed ook op 'reumafactoren'. Reumafactoren zijn bepaalde eiwitten. 80% van de mensen met RA heeft reumafactoren in het bloed.

Op een röntgenfoto is te zien of een gewricht beschadigd is.

Er is geen test waarmee de arts zeker weet dat u reumatoïde artritis hebt. Daarom kan het een tijd duren voordat de arts de diagnose stelt.

Doel van de behandeling is:

• Gewrichtsschade beperken/voorkomen
• Functieverlies voorkomen
• Pijnklachten (zoveel mogelijk) bestrijden

Bij reumatoïde artritis (RA) krijgt u medicijnen:

• Pijnstillers. Pijnstillers (bijvoorbeeld paracetamol) zorgen ervoor dat u de pijn minder voelt. Ze werken snel, maar zijn ook weer snel uitgewerkt.
• NSAID's. Als u pijn hebt aan een of meer gewrichten, dan kan de arts NSAID's voorschrijven. Ze werken snel en voor korte tijd. U hebt minder last van pijn en stijfheid. NSAID's zorgen er niet voor dat de ontsteking verdwijnt. Ook voorkomen ze geen gewrichtsbeschadigingen.
• DMARD's. DMARD's moeten de chronische ontstekingen afremmen. Deze groep medicatie noemen we ook wel reuma remmende medicatie. De ziekte wordt minder actief. Er ontstaat minder schade aan de gewrichten. Soms duurt het weken tot maanden voordat u het effect van deze middelen merkt. De bekendste DMARD's zijn methotrexaat en sulfasalazine.
• Corticosteroïden. Corticosteroïden (bijvoorbeeld prednison) zijn medicijnen die ontstekingen aan de gewrichten afremmen.
• Biologicals. Dit zijn medicijnen die de ontsteking stimulerende stofjes blokkeren. Deze kunnen dan hun werk niet meer doen. Wanneer DMARD’s niet meer voldoende werkzaam zijn, kunt u op advies van uw reumatoloog in aanmerking komen voor dit soort medicatie.
• Operatie. Is een van uw gewrichten ernstig beschadigd en functioneel beperkt en pijnlijk? Dan zou u in overleg met uw reumatoloog en orthopedisch chirurg in aanmerking kunnen komen voor een operatie.

Wanneer de RA stabiel is, komt u in ieder geval 1 x per jaar bij uw reumatoloog voor controle komen op de polikliniek. Daarnaast moet u zich houden aan de voorgeschreven adviezen over bloedprikken. Krijgt u last van bijwerkingen bij één van de medicijnen die u voor de RA krijgt? Overleg dan met de verpleegkundig reumaconsulent of reumatoloog. Meer informatie kunt u lezen in de folder "De polikliniek reumatologie".

Daarnaast kunt u op de polikliniek terecht bij de verpleegkundig reumaconsulent. Zij heeft van maandag t/m vrijdag telefonisch spreekuur tussen 8.30 - 10.30 uur op telefoonnummer (058) 286 61 00. Voor niet dringende vragen is zij te bereiken via mijnMCL. Meer informatie over de verpleegkundig reumaconsulent kunt u lezen in de folder "Verpleegkundig reumaconsulent".

Bij reumatoïde artritis (RA) is verantwoord bewegen belangrijk. De ziekte geneest daarmee niet, maar u zult er wel minder last van hebben. Als de RA rustig is, kunt u meer doen dan wanneer de ziekte actief is.

Zwemmen in warm water, fitness, fietsen en wandelen zijn goed. Vaak is zelfs een flinke conditietraining mogelijk, zonder dat uw gewrichten extra schade oplopen.

Van een fysiotherapeut leert u oefeningen. Waar zijn deze oefeningen voor?

• Ze houden zo veel mogelijk beweging in de gewrichten.
• De pijn en stijfheid worden minder.
• U voorkomt dat de gewrichten gaan vastzitten (contracturen).

Een ergotherapeut kan u vertellen hoe u uw gewrichten zo veel mogelijk kunt beschermen. Zij geeft ook advies over hulpmiddelen.

Een maatschappelijk werker kan u begeleiden indien de RA op sociaal gebied problemen met zich meebrengt. Bijv. binnen het gezin, op financieel gebied of  bij werk.

Een medisch psycholoog kan u begeleiding geven bij psychische problematiek.

Indien noodzakelijk kunt u door uw reumatoloog doorverwezen worden naar specifieke spreekuren. Tijdens deze spreekuren werkt de reumatoloog samen met andere specialisten of disciplines. Samen geven zij u een passend behandel advies.

• Reumato-orthopedisch spreekuur: Gericht op voet-/ heup- of knieproblematiek.
• Reumato-plastisch chirurgisch-revalidatie spreekuur: Gericht op hand- en pols problematiek.
• Voetenspreekuur: Via de revalidatie arts kunt u terecht op het schoenenspreekuur. Er wordt gekeken of u gebaat bent bij een aanpassing in uw huidige schoenen of in aanmerking komt voor geheel aangepaste/orthopedische schoenen.

Probeer op de volgende dingen te letten als u reumatoïde artritis hebt:

• Blijf niet te lang in dezelfde houding zitten of staan. Wissel staan, zitten en liggen af.
• Wissel rust en activiteit af. Beide zijn even belangrijk!
• Neem pijn serieus; het is een teken dat u het gewricht te veel belast.
• Stop als u moe wordt. Probeer te voorkomen dat u over uw grenzen gaat.
• Bij pijn kunt u een ijspakking op het ontstoken gewricht houden. Doe dit minimaal twintig tot dertig minuten. Leg de ijspakking niet rechtstreeks op uw huid, maar doe hem bijvoorbeeld in een handdoek of sloop en dan legt u dit op het ontstoken gewricht. Zo’n ijspakking is te koop bij de drogist of is bij een thuiszorgwinkel.
• Andere manieren om pijn te verlichten zijn een warme douche nemen of ontspanningsoefeningen doen. Probeer wat bij u het beste werkt. Een fysiotherapeut kan u daarbij helpen.

• Patiënten- en belangenorganisaties reumatoïde artritis
• Het Nationaal Reumafonds behartigt de belangen van mensen met reumatoïde artritis. U kunt de Reumalijn bellen voor informatie over reuma (0900 20 30 300).

Als u onder behandeling bent bij de reumatoloog van het MCL ontvangt u schriftelijke informatie over uw aandoening, de behandeling en zaken die hiermee te maken hebben. De volgende informatie is beschikbaar op de polikliniek:

Folders:

• Reumatoïde Artritis (Reumafonds)
• “Heeft u Reumatoïde Artritis en bent u regelmatig moe?” (Roche)
• Oefeningen voor patiënten met Reumatoïde Artritis (MCL afd. Fysiotherapie)
• Ergotherapie (Reumafonds)
• Omgaan met de ziekte (Reumafonds)
• Bewegen (Reumafonds)
• Voeding (Reumafonds)
• Werk (Reumafonds)
• Reuma en seksualiteit (Reumafonds)

Medicatie informatie:

• Methotrexaat tabletten (Reumatologen Noord Nederland)
• Methotrexaat injecties (MCL reumatologie)
• Sulfasalazine (Reumatologen Noord Nederland)
• Hydroxychloroquine (Reumatologen Noord Nederland)
• Leflonumide (Reumatologen Noord Nederland)
• Azathioprine (Reumatologen Noord Nederland)
• Abatacept (Reumatologen Noord Nederland)
• Ciclosporine (Reumatologen Noord Nederland)
• Cyclofosfamide (Reumatologen Noord Nederland)
• Enbrel (Reumatologen Noord Nederland)
• Humira (Reumatologen Noord Nederland)
• Prednison (Reumatologen Noord Nederland)
• Rituximab (Reumatologen Noord Nederland)
• Tocilizumab (Reumatologen Noord Nederland)
• Goudinjecties (Reumatologen Noord Nederland)

Verantwoordingstekst reumatoïde artritis

De informatie over reumatoïde artritis is algemeen. Het kan zijn dat uw situatie anders is. Hebt u nog vragen, dan kunt u die stellen aan uw arts.

De teksten zijn gebaseerd op:

• Voorlichtingsmateriaal van het Reumafonds;

• Informatie van het NHG (Nederlands Huisartsen Genootschap).

 Bron: Gezondheidshulpplus van Stimulansz