Frontotemporale dementie
Frontotemporale dementie (FTD) staat ook wel bekend als de ziekte van Pick (spreek uit: Piek) of frontaalkwabdementie. Bij deze vorm van dementie zijn vooral de hersengebieden beschadigd die verantwoordelijk zijn voor besluitvorming en gedrag, emotionele reacties en taalvaardigheid. Kenmerkend voor FTD is vooral persoonlijkheids- en gedragsverandering. Het geheugen is vaak nog relatief goed.
Veel mensen met frontotemporale dementie zijn nog relatief jong: tussen veertig en zestig jaar. Bij FTD worden vooral de voorste delen van de hersenen beschadigd. Welke verschijnselen als eerste optreden, is afhankelijk van het deel van de hersenen dat het eerst wordt aangetast.
Er zijn drie uitingsvormen van frontotemporale dementie.
- Veranderingen in gedrag, persoonlijkheid en emoties: je naaste reageert onvoorspelbaar, ongeremd of juist dwangmatig. Ze heeft moeite situaties te beoordelen. Dit is de gedragsvariant van FTD. Artsen noemen deze variant nog vaak de ziekte van Pick;
- Veranderingen in taalvaardigheid zoals spreken, begrijpen, lezen en schrijven. Dit heet primair progressieve afasie (PPA). Een voorbeeld van PPA is semantische dementie; Semantische dementie begint met taalproblemen. Je naaste raakt haar woordbegrip kwijt, maar blijft wel vloeiend spreken. Ze weet steeds minder goed wat bepaalde woorden en dingen betekenen.
- Veranderingen in motoriek. Je naaste heeft moeilijkheden met bewegen: ze heeft last van trillingen, loopt moeilijk, valt vaak en heeft problemen met haar coördinatie. Dit wordt wel het corticobasaal syndroom genoemd.