Fibromyalgie

Fibromyalgie heet ook 'weke delen-reuma'. Kenmerkend voor fibromyalgie is pijn, vooral in de spieren, pezen en banden. Dit zijn de zachte delen van het lichaam. Fibromyalgie beschadigt de pijnlijke spieren, pezen en banden niet. Naast pijn hebt u bij fibromyalgie last van stijfheid. Ook bent u vaak moe. Misschien slaapt u slecht door de pijn. Depressieve gevoelens en angsten komen ook veel voor.De oorzaak van fibromyalgie is niet bekend. Fibromyalgie is chronisch: de ziekte gaat niet over. De pijn kan wel wat minder worden na een tijd. Na stress of te veel doen hebt u juist meer pijn. Door goed om te leren gaan met fibromyalgie, kunt u de invloed van de pijn op uw leven kleiner maken. In Nederland heeft 2% van de bevolking fibromyalgie, voor het grootste deel vrouwen. De klachten beginnen meestal tussen het 25ste en het 50ste levensjaar. Artsen rekenen fibromyalgie samen met chronische-vermoeidheidssyndroom (cvs), chronische hoofdpijn en prikkelbare darm tot de SOLK: somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke afwijkingen.

De belangrijkste klachten bij fibromyalgie zijn:

Pijn. U hebt pijn in uw rug, nek of schouders. Ook komt de pijn vaak voor in het borstbeen, de zijkant van de heupen en de binnenzijde van de knie. De pijn verandert vaak met het weer, door stress, angst of lichamelijke inspanning.

Stijfheid. De stijfheid is 's ochtends het hevigst. Soms kan het uit bed komen heel moeilijk zijn. Ook als u lang stilzit kunt u misschien moeilijk weer bewegen. In de loop van de dag neemt de stijfheid af.

Moeheid. De moeheid komt door de pijn (pijn kost energie) en door slaapproblemen. U valt moeilijk in slaap en wordt 's nachts wakker van de pijn.

Depressieve gevoelens.

Daarnaast zijn er nog klachten die niet iedereen heeft maar die wel vaak voorkomen:

• Een zwaar gevoel in benen of armen.
• De huid voelt branderig of doof aan.
• Tintelingen in armen en/of benen.
• Hoofdpijn.
• Een prikkelbare darm.

Er is veel onderzoek naar de oorzaak van fibromyalgie. Helaas is de precieze oorzaak nog niet gevonden.
Mensen met fibromyalgie hebben vaak veel spanning in hun spieren. De spierspanning wordt vanuit de hersenen gestuurd. De hersenen doen dit automatisch, in wisselwerking met hormoonklieren. Er zijn onderzoekers die denken dat er bij mensen met fibromyalgie veranderingen optreden in deze wisselwerking.

Een andere theorie is dat het lichaam bepaalde prikkels beleeft als pijn. Prikkels die normaal geen pijn geven, voelen dan toch pijnlijk aan. Weer een andere gedachte is dat mensen met fibromyalgie een te gevoelig afgesteld zenuwstelsel hebben. Ze voelen lichte pijn als ernstige pijn.

Ook denken sommige onderzoekers dat mensen met fibromyalgie een te gevoelig afgesteld afweersysteem hebben. Het afweersysteem laat de mensen weten dat ze ziek zijn terwijl er niets aan de hand is.

Er is geen test of ander onderzoek om fibromyalgie met zekerheid vast te stellen. De huisarts vraagt eerst naar uw klachten. Dan volgt een lichamelijk onderzoek.

De volgende kenmerken helpen de arts om te bepalen of u fibromyalgie hebt:

• U hebt pijn en bent stijf op drie of meer plaatsen in uw lichaam. Zowel boven als onder uw taille en zowel links als rechts.
• De pijn en stijfheid hebt u langer dan drie maanden.
• U hebt veel pijnpunten (tenderpoints). De arts drukt op achttien punten op uw lichaam. Deze achttien punten hebben artsen internationaal met elkaar afgesproken. Mensen met fibromyalgie hebben pijn op meer dan elf van die achttien punten.

Andere ziekten kunnen ook beginnen met pijn en stijfheid, bijvoorbeeld reumatoïde artritis, artrose en schildklieraandoeningen. De pijnpunten zijn daarom heel belangrijk voor de diagnose fibromyalgie. Ook laat de arts aanvullend onderzoek doen om zeker te weten dat u geen andere aandoening hebt. U krijgt bijvoorbeeld een röntgenonderzoek of een bloedonderzoek. Soms is het zinvol om naar een reumatoloog te gaan. De reumatoloog kan eveneens andere reumatische ziekten uitsluiten.

Fibromyalgie is niet goed te behandelen. Wel kunt u leren om zo goed mogelijk met de klachten om te gaan.
In overleg met uw arts kunt u kiezen voor een van de volgende therapieën:

• Bewegingstherapie.
• U kunt uw lichamelijke conditie verbeteren door te lopen, te fietsen of te zwemmen. Om uw spieren in vorm te houden kunt u spierversterkende oefeningen doen. Tegen spierkramp kunt u rekoefeningen doen.
• Fysiotherapie of oefentherapie zoals Cesartherapie en Mensendiecktherapie. U verbetert daarmee uw houding en beweegt daardoor makkelijker.
• Ontspanningstherapie. Denk hierbij aan een warm bad, een douche of massage om de spieren goed te kunnen ontspannen. Bij yoga en meditatie ontspant u ook geestelijk. Ergotherapie. Een ergotherapeut kan u leren om het dagelijks werk zo te doen dat het makkelijker gaat.

Psychische hulp
Sommige mensen met fibromyalgie hebben psychische hulp nodig. Leven met chronische pijn en vermoeidheid is een hele opgave. U kunt misschien niet meer doen wat u gewend was. Soms zal het moeilijk zijn om afspraken na te komen. Fibromyalgie is dus vaak niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk een zware belasting. Het kan dan helpen om er met een deskundige over te praten, bijvoorbeeld met een psycholoog. Als u dat wilt, neem dan eerst even contact op met uw huisarts.

Medicijnen
Er bestaan geen medicijnen tegen fibromyalgie. Artsen schrijven soms pijnstillers, spierontspanners, antidepressiva of slaapmiddelen voor. Veel medicijnen hebben helaas vervelende bijwerkingen. Sommige mensen met fibromyalgie slapen beter als zij 's avonds een lage dosis antidepressiva innemen.

Fibromyalgie kan grote invloed hebben op uw leven. Toch kunt u zelf veel doen om met de klachten te leren leven.
Enkele tips om u daarbij te helpen:

• Hoe moeilijk ook, probeer te accepteren dat u fibromyalgie hebt. Daardoor kunt u niet meer alles doen wat u gewend was.
• Vertel mensen in uw naaste omgeving wat fibromyalgie is. Dan kunnen ze uw ziekte en uw klachten serieus nemen.
• Zorg dat uw conditie zo goed mogelijk blijft. Een slechte conditie betekent meer klachten. Meer beweging zorgt er voor dat u zich zowel lichamelijk als psychisch beter voelt.
• Warmte (douche, bad), massage en rekoefeningen zijn goed om stijve spieren te ontspannen.
• Zorg dat u zo min mogelijk psychisch onder druk staat. Van psychische spanningen krijgt u meer klachten.
• Voorkom stress.
• Probeer uw eigen grenzen zo goed mogelijk te leren kennen. Leer luisteren naar uw lichaam. Doe bepaalde handelingen niet, of anders. Bijvoorbeeld til een zwaar voorwerp niet op, maar schuif het.
• Leer hoe chronische pijn werkt. Als u goed met de pijn omgaat, zal de pijn uw leven minder beheersen.
• Probeer gezond te leven. Dat is voor iedereen belangrijk, maar voor mensen met fibromyalgie zeker. Zorg dat u genoeg slaapt, geen stress hebt, goed eet, genoeg beweegt, enzovoort.

De Nationale Vereniging voor Fibromyalgiepatiënten Eendrachtig Sterk geeft informatie over de ziekte en organiseert lotgenotencontact. Ook kunt u de het reumafonds bellen voor informatie over fibromyalgie.

Verantwoordingstekst fibromyalgie

De informatie over fibromyalgie is heel algemeen. Uw situatie kan anders zijn. Hebt u vragen dan kunt u die stellen aan uw arts. De teksten zijn gebaseerd op:

• informatiemateriaal van het Nationaal Reumafonds;
• informatie van de Nationale vereniging voor Fibromyalgiepatiënten.